W racjonalnej diecie niezbędne są trzy podstawowe makroskładniki: białka (proteiny), tłuszcze (lipidy) i węglowodany (cukry). Pierwsze pełnią rolę budulca, dwa pozostałe dostarczają energii. Jest ona zużywana w codziennym wysiłku fizycznym i umysłowym, jak również na fizjologiczne funkcje, zaś jej nadmiar odkłada się w postaci tkanki tłuszczowej.
Z białek i węglowodanów uzyskuje się 4 kalorie na każdy gram składnika, podczas gdy z tłuszczów ponad dwukrotnie więcej – 9 kcal/g. Źródłem protein może być mięso, ryby, nabiał, jaja, a także wysokobiałkowe produkty roślinne, tj. nasiona strączkowe, orzechy, ziarna oleiste, np. siemię lniane czy pestki dyni.
Węglowodany dzielą się na proste i złożone. Pierwsze mogą pochodzić z miodu, cukru, słodyczy lub owoców, drugie – z przetworów zbożowych bądź ziemniaków. Do węglowodanów zalicza się również zawarty w warzywach, owocach i nierafinowanych zbożach błonnik, który prawie nie dostarcza energii, ale jest nieoceniony m.in. jako wspomagacz optymalnej pracy układu pokarmowego.
Wśród lipidów wyróżnia się tłuszcze nasycone (n.p. masło, smalec, tłuste gatunki mięs, śmietana) oraz nienasycone. W drugiej grupie wyodrębniono kwasy jedno – i wielonienasycone. Znaleźć je można w olejach roślinnych, orzechach bądź nasionach oleistych.
Prawidłowy jadłospis musi ponadto dostarczać witamin, minerałów i flawonoidów. Substancje te pomagają oczyszczać organizm z toksyn, są naturalnymi antyutleniaczami, chronią przed rozmaitymi chorobami cywilizacyjnymi, a także zapobiegają przedwczesnym oznakom starości. Ich dostawcami mogą być wszystkie nieprzetworzone pokarmy dobrego gatunku, zwłaszcza świeże warzywa, pełnoziarniste zboża, nasiona oleiste i strączkowe, jak również rozmaite zioła oraz przyprawy.
Nie każdy ma czas i możliwości, by codziennie przyrządzać pełnowartościowe posiłki. Dla takich osób alternatywą są usługi firm cateringowych. Do nich należy min. Kapitan Cook – firma oferująca smaczne, urozmaicone dania, oparte na składnikach, które powinny być uwzględnione w zbilansowanej diecie.