Określenie stanu technicznego obiektu budowlanego bez specjalistycznej wiedzy jest zwykle niemożliwe. Zdarza się, że konstrukcje, które na pierwszy rzut oka wydają się solidne, mają wady lub uszkodzenia, które sprawiają, że nie nadają się do użytku. Najprostszym sposobem na poznanie faktycznego stanu budynku lub budowli jest zlecenie ekspertyzy budowlanej.
Zgodnie z definicją za ekspertyzę budowlaną uznaje się opracowanie wykonywane przez osobę posiadającą stosowne uprawnienia. Rzeczoznawca budowlany na zlecenie klienta dokonuje oględzin poszczególnych elementów obiektu budowlanego. Przedmiotem badań jest zazwyczaj strop, ściany, elewacja, fundamenty oraz inne elementy konstrukcyjne. Wykonana ekspertyza może zostać wykorzystana w sądzie jako dowód podczas sporów dotyczących poprawności wykonanych prac budowlanych.
Ekspertyza budowlana może być wykonywana w sytuacji, gdy potencjalny nabywca nieruchomości pragnie dowiedzieć się, jaki jest jej stan techniczny. Dzięki niej może uniknąć kupowania obiektu, który wymaga generalnego remontu. Ekspertyza jest również konieczna, gdy doszło do naruszenia konstrukcji nośnej budynku, gdy planowana jest jego modernizacja lub zmiana sposobu użytkowania. Tego rodzaju specjalistyczne opracowania wykonuje się również podczas budowy dróg, mostów oraz realizacji kontraktów w oparciu o Prawo Zamówień Publicznych. Przedmiotem badań może być też jakość materiałów, takich jak beton, czy kruszywo użytych podczas prac budowlanych.
